Chorwackie miasteczko Ston, leżące w południowej Dalmacji, znane jest z: największych w Europie murów obronnych, największych w basenie Morza Śródziemnego solanek i wysoko cenionych hodowli małż i ostryg. Może warto więc zatrzymać się w drodze do oddalonego o ok. 50 km Dubrovnika i wspiąć się na XIV wieczne mury fortyfikacyjne i podelektować się widokami.
Ston odwiedziliśmy podczas długiego majowego weekendu, który spędzaliśmy w Orebiću. Godzinka jazdy w nieco górzystym terenie, w otoczeniu winnic i jesteśmy na miejscu. Ciemne chmury, które z czasem sprowadziły deszcz nieco popsuły zwiedzanie miejskich fortyfikacji, ale z drugiej strony wspinanie się po schodach w ponad 30 stopniowym upale chyba też nie należy do największych przyjemności.
Wstęp na mury to koszt 50 kun. Fortyfikacje powstały w XIV wieku by chronić miasteczko, które było cenne głównie ze względu na baseny solankowe, dzięki którym, Ston był najważniejszym miejscem strategicznym ale i gospodarczym w całej republice. Trzeba pamiętać, że w tamtych czasach sól była równie cenna jak złoto!
Mury przez lata zostało nieco nadwyrężone, czy to najazdami Turków, czy trzęsieniami ziemi. Na dzień dzisiejszy zachowało się ok. 5,5 km fortyfikacji i ponad 40 wież. Od kilkunastu lat trwa renowacja i częściowa odbudowa zniszczonych fragmentów murów.
Solana Ston – 2000 ton soli rocznie
Chorwacki “chiński mur” to nie jedyna atrakcja Ston. Po wspięciu się na mury, naszym oczom ukazują się charakterystyczne kwadratowe baseny solankowe. Jest ich kilkadziesiąt i odbywa się w nich proces produkcji soli, czyli odparowanie wody morskiej oraz krystalizacja. Sól jest wytwarzana w procesie parowania wody morskiej w dużych płytkich korytach solanek, a zbiory i produkcja soli odbywa się w miesiącach letnich, a dokładniej od kwietnia do października. Metoda produkcji w zasadzie przez te ponad dwa tysiące lat nie uległa zmianie!
Co ciekawe, Solana Ston jest jednym z trzech tego typu obiektem w Chorwacji, największym w basenie Morza Śródziemnego i zarazem najstarszym w Europie. W 167 r p.n.e. Ston wróciło pod panowanie rzymskie i właśnie z tego okresu pochodzą pierwsze wzmianki o produkcji soli w tym miejscu!